پتانسیل انرژی زمین گرمایی در ایران بر اساس مطالعات انجام شده در بیش از 10 منطقه شناسایی شده است.این مناطق بر اساس میزان فعالیتهای تکتونیکی، میزان چشمه های آب گرم و ظهورهای سطح الارضی و سایر شواهد زمین شناسی شناسایی شده اند.بر اساس گزارش ارائه شده توسط (سازمان انرژی های نو ایران ، 1377) این مناطق به شرح زیر می باشند.
منطقه تفتان – بزمان
منطقه نایبند
منطقه بیرجند – فردوس
منطقه تکاب - هشترود
منطقه خور – بیابانک
منطقه اصفهان – محلات
منطقه رامسر
منطقه بندرعباس – میناب
منطقه بوشهر – کازرون
منطقه لار – بستک
شکل مناطق معرفی شده را بروی نقشه نشان می دهد. مطالعات مفصل تر تنها در چند منطقه انجام شده است؛ دماوند، سبلان، سهند، ماکو – خوی، تکاب و بزمان از جمله این مناطق هستند. ( سازمان انرژی های نو ایران،1377).
7-میزان فعالیت جهانی در توسعه منابع زمین گرمایی چگونه است(سرمایه گزاری و حجم فعالیتها)؟
براساس اطلاعات جمع آوری شده از گزارشات و مقالات بیست و سه کشور جهان ارائه شده در کنفرانس جهانی زمین گرمایی در سال 2000 ژاپن، مجموعاً مبلغ 841 میلیون دلار در دنیا برای توسعه طرحهای زمین گرمایی هزینه شده است براساس گزارشات سال 2000، دوکشور سوئیس با 230 میلیون دلار و کره با 267 میلیون دلار سرمایه گذاری مجموعاً بیش از نیمی از مبلغ یاد شده را در سرمایه گذاری کرده‌اند.براساس این گزارشات مجموعه 1028 حلقه چاه جدید در سراسر دنیا حفر شده است. که روسیه 306 حلقه چاه و ایسلند با 241 حلقه بیشترین تعداد چاه حفر شده را دارند.
8-مشکلات و موانع اجرایی در ایران برای توسعه منابع زمین گرمایی چیست؟
جایگاه واقعی فاکتورهای زیست محیطی در نظام تولیدی درایران مشخص نشده است. اگر چه تلاشهای بسیاری برای روشن ساختن اولویت انرژی پاک بر انواع دیگر انرژی صورت گرفته اما دست آوردها ناچیز بوده است. تغییر نظام انرژی متکی به سوخت خیلی ارزان با جایگاه تثبیت شده خود مستلزم اراده مدیران کلان جامعه است.متأسفانه تا زمانی که مشکل حاصل از سوخت فسیلی به مرز نابودی آشکار محیط زیست نرسد
نمی توان توجه همه جانبه ای را برای حمایت از آن جلب نمود . همچنین قیمت پایین سوخت فسیلی در کشور ما و تکیه بر منابع عظیم آن توجه استراتژیک به مبحث انرژی را کم رنگ نموده است.
9- شواهد وجود منابع زمین گرمایی در ایران چیست؟
موقعیت قرارگیری ایران در مرزهای تکتونیکی از نیروی عظیم نهفته در کالبد ایران حکایت دارد. شکل (2) فشار صفحه قاره ای عربستان و صفحه اقیانوس هند از سوی دیگر باعث تغییر شکلهای وسیعی در ایران شده است. منطقه زاگرس چین خورده، و راندگی آن شواهد سطحی عظیم این نیروها هستند. قرار گرفتن در کمربند تکتونیکی حاشیه صفحات باعث شده است که گستره ایران از لحاظ زمین ساختاری بسیار فعال باشد. حضور در کمربند آتشفشانی و زلزله حضور پتانسیل های متعدد زمین گرمایی را قطعی می سازد. با رجوع به فعالیتهای آتشفشانی، ماگماتیسم و مرور شواهد و ظهورهای سطح الارضی چشمه های آب گرم و گل فشانها و خروج گازها و بررسی زونهای آلتراسیون ناشی از عملکرد آبهای گرم بر این گمان صحه نهاده است.
تصویر کلی زمین شناسی ایران با ساختار گسل خورده و درزه ها و شکستگی ها بسیاری که در الگوی زمین شناسی آن رخنمون است نشان دهنده میزان نیروی وارد آمده بر آن است. گسلها و شکستگی ها نقش تعیین کننده ای در مناطق پتانسیل بالای زمین گرمایی دارند.
ولکانیسم و پدیده های آتشفشانی نئوژن و به خصوص کواترنری از دیگر شواهد وجود پتانسیل زمین گرمایی در گستره ایران است. توده های نفوذی و ماگماتیسم جدید با بوجود آوردن منابع عظیم انرژی زمین گرمایی با همراهی درزها و شکست ها، مناطقی با پتانسیل بالا بوجود می آورند.
چشمه های آبگرم و ظهورهای سطحی یکی دیگر از نمادهای وجود انرژی زمین گرمایی است. آنچه بیش از پیش به وجود پتانسیل بالای انرژی زمین گرمایی در ایران قوت می بخشد وجود چشمه های آبگرم بسیار در گستره ایران است. (شابیک، 1372) در کنار رو راندگی زاگرس که از سوی دیگر بیشترین فعالیتهای ماگماتیسم و آتشفشانی نیز در امتداد آن در طی کواترنری صورت گرفته است تعداد بسیار زیادی چشمه های آب گرم دیده می شود.
اطراف کوه دماوند در شمال ایران نمونه دیگری از مثال نزدیکی چشمه های آبگرم به توده های آذرین قدیمی است.
حضور ایران در کمربند زمین گرمایی شرق مدیترانه – هیمالیا و عبور مرزهای صفحات تکتونیکی از گستره ایران پتانسیل عظیمی برای تولید انرژی ژئوترمال ایجاد کرده است. جای آن دارد که با بررسی دقیق میدانهای دارای پتانسیل بالا شرایط اکتشاف و توسعه آنها را فراهم آورد.
به عنوان سه شاخص اصلی می توان موارد ذیل را شاهد مثال وجود آنومالیهای زمین گرمایی دانست.
ساختار تکتونیکی و قرار گیری در مرز صفحات تکتونیکی
گسلهای عمیق و سیستمهای درز و شکستگی های توسعه یافته
ماگماتیسم و آتشفشانهای جدید (نئوتکتونیک).
در قالب شاخصهای فوق در بسیاری از مناطق ایران می توان آنومالیهای زمین گرمایی دال بر وجود پتانسیلهای بالای زمین گرمایی را دنبال کرد و با بررسی های ساختارشناسی و زمین شناسی منطقه ای نظیر ظهورهای سطحی (چشمه های آبگرم)، زونهای آلتراسیون، محل درزه ها و گسلها ،بررسی های چینه شناسی تکمیلی در مورد پتانسیل هر منطقه گزارشهای تفصیلی و جامعی تهیه نمود.
